* * *
დევის ცოლი ვარ.
არ მომიტაცა, ჩემი ნებით მოვედი.
მეგონა,
მის მხარზე წამოსკუპული,
ზევიდან დავხედავდი ქვეყნიერებას,
ცალ რქაზე საქანელას ჩამომიბამდა
და მაქანავებდა ნეკა თითით,
ყვავილებით მოვურთავდი მეორე რქას
და არაფერს ვკითხავდი,
რადგან ჩემს თვალებში იქნებოდა
მისი სული.
მეგონა,
მოთმინებით დაველოდებოდი,
როდის მოვეწონებოდი დევის დედას,
ქვაბივით მძიმე სამკაულს გადმოიღებდა:
- ეს შენ, შვილო!
სიცილით მომეხვეოდნენ დევის დები
და ჩემს ქებას იტყოდნენ.
დევის ცოლი ვარ!
ჩემი გულის მიწა ნელა მძიმდება
და მალე მეწყერივით ჩამიტანს
ქვემოთ, სოფლისკენ.
ზოგჯერ, როცა მკერდზე მიმიკრავს,
ვგრძნობ,
თვალებში ამოშენებული
ქვის ჯებირები როგორ ინგრევა.
ნაცარქექია
სახლი უნდა ჩავდგა,
კლდესავით ციცაბო
ღამის კიდესთან
და ავხედო მთვარეს.
კენჭივით ასხლეტილ სიტყვას,
გულის ათიანში,
ჩემი ნებაა, უსუსურ ფიფქად ვაქცევ,
თუ ქვამარილად.
მოვლენ ირმები ალოკავენ
და მთვარესავით მიმატოვებენ.
მთავარია, მახსოვდეს ყველა,
ვინც გამოვიარე.
და ეს თამაშიც –
რომ არსად წავსულვარ
და მხოლოდ ნაცარში გამყავს გზები,
ეს თამაში – მარტოობის –
გამახსენებს –
შაოსანი მასწავლებელი,
დაფაზე მიხატულ
ყუნწმომძვრალ ყვავილზე
ათითებს და გამოთქმით ამბობს-
– ბოვშებო, ესაა ასო-ბგერა “ა”,
ამისთანა კიდე ოცდათორმეტია.
ღამურასავით ჩაფრენილი შიში
-ამას რა ისწავლის?
და სხვა შიშები,
ამ ტვინით გატენილ სამყაროში,
სადაც ზუსტად იციან,
როდის გაიცინონ,
როდის გაცრან წყალი,
ან უშველებელი ღამიდან
ამომათრიონ,
ასეთი დაფანტული,
რომ ვკითხო ვინმე ყოვლისმცოდნეს:
– ნეტა თუ ნანობს,
კათოლიკურ სასაფლაოზე
სამი დღის წინ დამარხული,
ჩემი მაროკოელი მეზობელი,
უარი რომ თქვა,
წასულიყო მკვდარი,
თავის სამშობლოში,
თავის ჭიაყელებთან.
საფრთხობელა
ისე უნდა წერო,
თითქოს შიშველი გამოხვედი
პაპანაქებაში
და მწარე მზერა
ტანში გესობა ნესტარივით,
გამოხსენი კარები ფართოდ,
თუ გინდა ქარი დაინახო
და დაგმანე ჭუჭრუტანები.
არც მე მაქებენ,
მაგრამ მაინც ვარ
და ვუსმენ
მაღალი ხე, როგორ ჩაუშრიალებს
ციცქნა მეზობელს
მოწყვეტილი ვარსკვლავის ამბავს,
ანდა ყორანი, ღამის ყორიდან,
როგორ წამომაძახებს
ჩემს რომელიმე შიშს
და ნეტავ,
გაზეთების გამყიდველი ბიჭი ვიყო,
ვიწრო, მოკირწყლულ ქუჩებში
დავქროდე ყვირილით.
ნუ იფიქრებ,
რომ არავის სჭირდება
ეს ჭირვეული სიტყვები,
როცა გარეთ ყრი,
თუკი ისინი ბრუნდებიან და გეხუტებიან.
ფერადი ხეები
ჩემს გამოგონილ სიხარულში,
ზღვის წინ ვდგავარ,
ზურგით მთებისკენ,
შეყვარებული - ფსკერის სიმაღლეზე.
სინამდვილე კი ბევრად მარტივია -
ვიდრე ჩემი ქმარი ნადირობს,
მე გამოქვაბულის კედელზე ვხატავ სარკმელს,
რომელიც ზღვას გადაჰყურებს
და ზღვიდან ამომავალ მზეს,
მზე თეთრია და გაცინებული.
ერთხელაც მეყოფა სითამამე,
ამოვთქვა ეს სიჩუმე,
რომელმაც გადაფარა
ყველა სანაპიროს ყველა კენჭი.
ერთხელაც მეყოფა სითამამე, გამოვაცხადო -
ეს თხა ჩემია და როგორც მინდა,
ისე გავყიდი!
გარეთ მობორიალე ამბებსაც,
გავუღებ ჭუჭრუტანებს,
ვეტყვი - მობრძანდით,
ყველანი დავეტევით!
და იმ ჩიტებისთვის,
ლექსების გალიებში რომ ცხოვრობენ,
მე დავხატავ ფერად ხეებს,
გამოქვაბულის დასავლეთ კედელზე.
ჩემი ანგელოზი
ის ბიჭი,
ჯვარი რომ მაჩუქა
წმინდა პეტრეს მოედანზე,
არ იყო მლოცველი,
გულში გაშენებულ ღმერთს
ოსანას რომ უგალობს,
ან ექიმი,
რომელიც მიმტკიცებს:
ყველა ავადმყოფობა განუკურნელია!
არც შავებში გამოხვეული ყვავი,
ჩემს რვა წლის შვილს რომ დასჩხავის:
მოინანიე!
ერთი მხიარული,
ლეიკემიაგადატანილი ბიჭი იყო,
მკლავებზე სისმსუქნისგან
დატოვებული სტრიებით.
გიტარაც ვიცოდი და ყველაფერი
და მე დავინახე,
როგორ ჭამს ჯავრი გიტარას,
მოქარგულ ტანსაცმელს და სიცილს.
როგორ გავაფერადო სხივჩამქრალი?
ოქროთი რომ მოვრთო, გაყვითლდება
და გაჰყვება შემოდგომას,
ისედაც ფოთოლი.
მთელი ცხოვრება,
უცხო წყალში ეწყო ხელები,
იქედან ამოჰქონდა
უცნაური კერძები და შელოცვები.
და ახლაც, როცა შიში
ობობას ჩრდილივით დიდდება,
შენი ჭირი შენს დიდედას – მეტყვის.
მე კი ვერასდროს დავუჯერე,
როგორ ვიცხოვრო უჭირ-უტკივილოდ?
ხომ დავემსგავსები
უდაბნოდ ქცეულ ფარდაგზე
გადარჩენილ გოგოს,
ხელში დამჭკნარი ყვავილებით.
ლილიტი
არასდროს მიყვირია ქუჩაში:
- მარჩიელი, მარჩიელი!
მაინც მიპოვეს.
მოდიოდნენ და მოჰყავდათ
დაბზარული ხელისგულები
და სველი კენჭებივით
პრიალა თვალები.
მეც ვიჯექი და ვიგონებდი,
სიცოცხლის ხანგძლივობას
და უტკივილო სიყვარულს.
ზოგჯერ სიმართლეც წამცდენია,
ავი და მწარე.
ვიდრე არ მოვიდი წითურთმიანი,
ელავდა მისი ხელისგული,
როგორც მარმარილო,
თითქოს არასოდეს უცხოვრია.
- შენ არსებობ!
სხვა ღამესავით ჩუმი და მსუბუქი
და როგორ შეგიძლია დაწერო წიგნი,
სადაც ვერავინ გადარჩება? -
ვთქვი და გავჩუმდი.
აი, აქ დავსახლდი,
რომ ამოვხსნა ჰაერში მოხეტიალე ხმები
და ამოვიცნო იეროგლიფები,
კლდეზე მიმტვრეული ტალღები
რომ ტოვებენ.
* * *
ნეტავ როგორი ხარ ბიძაჩემო?
ერთი სურათიც არ დარჩა შენგან,
ერთი მხსენებელი.
ზოგჯერ მგონია, მე მოვიგონე,
ჭკუასუსტი ბიჭის ამბავი,
სიცოცხლეშივე მიმალული სახელით,
და მოდის ასე ჩემი გენი -
მზე და მთვარესავით ლამაზი მამიდებით
და მოჯადოებული მამაჩემით,
სილამაზე შეიძლება შეიცვალოს
სიბრმავით და ავადმყოფობით
და ჯადოც აიხსნება,
თუ ღამის გზაჯვარედინზე დადგები,
სიტყვის უთქმელად და უვარსკვლავო ცას
შვიდი წყაროს წყლით გალუმპავ.
შენი თვალის უპეებში კი ქარი წრიალებს
და სიზმარივით ცვალებადი
და ხეების მეგობარი,
მკაცრად ჩაჰყურებ საკუთარ ანარეკლს
და გჯერა მდინარის,
ტანს რომ გიკაწრავს.
* * *
მე ვნახე ჩიტების ღმერთი,
ფლორენციაში,
დუომოს მოედანზე,
მოლბერტზე დახრილი
ლაბირინთს ხატავდა.
- მე ვიცი, ვინც ხარ, - გავიფიქრე.
- ყველა იმას ხედავს, რაც უნდა, -
თქვა თავაუღებლად
და მხრები ოდნავ შეარხია.
არასდროს მინდოდა ღმერთობა.
აი, ხე კი ვიქნებოდი,
წყლის სინათლეში
გავწვებოდი განაკაწრივით.
განა ასე მკაცრი იქნებოდა
ცხოვრება,
ხე რომ ვიყო,
ჩიტების ხმის შემფარებელი.
* * *
მესიზმრა, ნინო დარბაისელი
იყო წინასწარმეტყველი,
ფერადი მუთაქები შემოეწყო,
იჯდა და წინასწარმეტყველებდა.
მესიზმრა, ტოტებზე შემხმარი
საწყალი ბეღურები
სიცივეს იცილებდნენ,
ცა იყო ლურჯი და უცვლელი,
ცდილობდა, გაეცინა მზეს.
მესიზმრა, უგულო თებერვალი,
არც წყალი, არც თოვლი,
აქა-იქ გუგულის სოკოებით
და ფურუსულებით,
ჩემი კუზიანი მეზობელი,
მკვდარი, შემომჩივლა -
ამ ჩემი სულელი
ბიჭის ჯავრით
ლამის სული გამძვრეს,
აბა ვინ მოუვლის
ავი, ფარღალალა
ქარების ქალაქში?
ძლივს გადმოყვანილი
ფეხები ფრთხილად
შეალაგა მანქანაში.
და ახლა თქვენ გიყვებით
სხვა სიზმარში,
თუ როგორ მესიზმრა,
სიზმარი უცნაური,
როგორც პოლარული ციალი
და ვარ დაბნეული
მგზავრივით,
რომელსაც არ ახსოვს,
ბრუნდება? წავიდა?
ქუთუთოდამხობილი თვალივით
ვწრიალებ.
* * *
ცაზე ჩიტები მიწერილი,
გადმოვწერე
და მზეფერადი - დედაჩემი.
დღე კი ისეთია - უღიმღამო,
ჩრდილიც კი გაყვითლდა
და ჩითის სიცილით
აღარ მომდევს.
თმებს გაიშლის დედინაცვალი,
ბედის მორჩილი
და ღამეს გახედავს,
ტყისკენ მიმავალს.
კარგი,
წავალ, ძროხებს მოვძებნი -
ნისლას და ბოჩოლას
და ჭოტად ქცეული
ვინმე გზააბნეულს
გადმოვძახებ...
უწინ ჩემი თვალისასა
ადვილი გახდა
უკვდავების ქაცვის მოტანა,
რადგანაც მოკვდა გველეშაპი
და მისი ტანი მინდვრებს აცვიათ.
მზემ და თაფლმა,
არეულმა ნარინჯისფერში,
ალბათ ათასჯერ გამომიხსნა
თვალჭრელ თოვლისგან.
ვიდრე ერთხელაც არ მეგონა,
მხეცი მყავს ტანში
და არ ვიცი, როდის მეცემა.
ნახშირს ჩავთლი და ვიპუტუნებ,
რომ ხარს დავუკლავ
და დავუსხამ სისხლივით ღვინოს,
წავიდეს ოღონდ, დამეკარგოს,
თუნდ მზეს, ბრჭყვიალა სათამაშოს,
დაუსვას ბრჭყალი.
და ამის მერე, ასე ცეტივით,
ზოგჯერ ცაც რომ ეცოტავება,
ვუღიმი მწვანეს,
ნასახლარებს თვალებს ვარიდებ,
მივდივარ და მივღიღინებ –
ნუ ამოხოცავათ ყვავილებს და
ნუ დაფენთ გზებზე,
ვით პატარა, ლამაზ სიკვდილებს,
მათაც აქვთ ხსოვნა,
წყალში გადაყრილი ფერფლივით,
ნაპირზე გამოსვლას რომ ცდილობს.
ათას ამბავს ვიგონებ
და სუყველას ვიჯერებ.
მიწაზე უცებ წაქცეულს რომ
დაუვლის სიტყვა – დამთავრდა!
იქამდე მივსულვარ.
შორია აღზევანი
გადავმალავ
უპეებზე ხვართქლასავით
მოდებულ სილურჯეს
და ჩირივით თვალებს,
გვერდით მივუჯდები
სოფლის გლახაკს,
– ჩემს ვირს
ჩემი დარდების თრევაც ეყოფაო,
მეტყვის და ვუპასუხებ,
რომ შორია აღზევანი
და ჩამოდნა უმარილო მეგობრობა,
ცხვირმოქცეული თოვლის ბაბუასავით,
მისი თოვლის ხელიდან
დავარდნილ ჯოხს კი
წავიღებ და მივაყუდებ
მზის ჩასვლის მხარეს,
რომ გავიხსენო –
ყველა თვითონ ირჩევს,
საით წავიდეს.
და შუბლზე დამღა,
არ ნიშნავს ღმერთის სიყვარულს.
და თუ დაღლილი ხარ
უნდა იმღერო.
და წამოდგება ჩემი კბილა,
ჩემზე მაღალი,
მინდვრები უნდა გადავამწვანო,
ალალად იტყვის
და ამ ჭყაპში გზას გაუდგება.
დღეს მივდივართ ექსკურსიაზე
ზოგჯერ, როცა მგონია,
რომ ჩიტებმა
სიტყვებივით მიმატოვეს
და მხოლოდ ერთი,
ჭკუასუსტი ბეღურა
ზის ჩემ წინ,
რომ ამოკენკოს
ორიოდე გადარჩენილი კურცხალი,
ზოგჯერ, როცა მგონია,
რომ ღრუბლებმა
ჩიტებივით მიმატოვეს
და მზე ჰგავს
თვალებდათხრილ ველურს,
რომელსაც ამოუწყვიტეს
ყველა ახლობელი ვარსკვლავი -
ეგ არაფერი, არაფერი, - ვამბობ,
მთავარია, დავხუჭო თვალი
და გავიგონო:
- დღეს მივდივართ ექსკურსიაზე!
და მიხაროდეს,
ბატიფეხური ასოების
წვალების ნაცვლად,
ამ წალკოტის დაწკრიალება,
ახლა რომ ქარი შესევია კალიასავით.
წასულა ჩემი მასწავლებელიც,
მარწყვივით გაპარულა,
არადა, მართლა გუშინ იყო,
მაღალი, ხმელი,
აჩქარებით ხატავს რაღაცას,
ტრიალდება და ისევ ისე
გამოთქმით ამბობს:
- ბოვშებო, ესაა ჯიანჭველა,
ჩვენებურად, ბუჭუნჭველა.
და ალბათ როგორ გაუმართლათ ჭიამაიებს,
მათ არ დაბრალდათ,
რომ "ჭ" და "ჯ" ახლაც მერევა.
ეგ არაფერი, არაფერი,
მთავარია დავხუჭო თვალი,
რომ გავიგონო:
- დღეს მივდივართ ექსკურსიაზე!
და გამიხარდეს,
თითქოს უსიერ ტყეს დავუძვერი
უცნაური, ჯუჯა ხეების.
გაქცევა იავნანიდან
დაიძინე, სიზმარი ფერადი გზით გატარებს,
თორემ მოვა ბიძია, ხეებს რომ ხოცავს,
მისი ეშინიათ მხეცებს და პატარებს
და ჭიანჭველებს ხეებზე მცოცავს.
აი, მოძალადე, ავყია ბებერი,
უცინის გამვლელებს და ავად ლოცავს
სამყაროს, რომელზეც მან ხელი აღმართა,
დაიძინოს
და ანდა დადუმდეს სამუდამოდ.
შიშველი გოგონა,
თხელი და შეშლილი,
ამბობს, რომ ჰაერი, რომელიც აცვია,
მძიმეა და ძველი, ვერაფრით გაცვითა,
დაიძინე გოგონავ, კარგო, მაპატიე –
ახლაც ვერ ვუშველე,
შენს დაღრღნილ მაჯებს და სატკივარს,
როგორც იმ ყვავილებს, აგვისტოს სიცხეში,
ვიბარებ, რომ მოვალ,
დავცქერი, დაბრეცილ ფანჯრიდან
დაბალი ღრუბლები
რა ჩუმად, უბრალოდ ცხოვრობენ.
* * *
შევეჩვიე ლოდინს,
როგორც ჭაობის ყანჩა,
როგორც ჩვენი ეზოს ხე,
ფერადი ყვავილებით
და მახრჩობელა ნაყოფით.
გაბზარულ აქვარიუმში
ჩამჭკნარი თევზებიც
აღარ მაშინებს.
ასე რა არ გაეძლებოდა,
ასეთ რა სიხარულს ხედავდა,
საშველად მივარდნილს,
გამეტებით რომ მიგერიებდა?
გავბრაზდი, მაგრამ მაინც ვიტირე.
არა, არ მოსულა
სიკვდილი სეტყვასავით
ხალხმრავალ სოფელში,
არც ქებით ბრჭყვიალა ქალაქების,
ციცინათელებმა,
თქვენ რომ გაგაცილეს
და თქვენი სიცილი,
დასაბრუნებელი გზა ვერ გამოიგნეს,
ამ უშველებელ და ღია ღამეში.
მღერის ხმაგამტყდარი მამაშენი
და მისი სიმღერა
სინათლედ იშლება,
მამშვიდებს,
როცა ძაღლებივით
აყეფებული ამბები
მოდიან და
ძვლებს მილოკავენ.
* * *
იქ სადაც ქარები წივიან
და ძვირფას პერანგებს გველები
ტოვებენ, მდინარე ცივია,
აცივდა ნაპირზეც, ჩაიცვით
ხეები, სახლები... შემოსეთ
უხეში, შიშველი სულები,
ტყეში კი ტყის ნიმფა ტირილით
თავს იკლავს - სულელი, სულელი!
უწყრება არეულ სამყაროს
და ყვება (არავინ აძალებს),
ისე ვით სამყურა ვრცელ მინდვრებს,
მთელ ტანზე ედება ხანძარი.
სულ ცოტა ყოფნიდა, რომ გავდეს,
პატარძალს გადაღმა სოფლიდან,
ტკივილის ფრინველი მოფრინდა,
მძიმე ფრთებს ტუჩებზე აფარებს.
იქ სადაც წივიან ქარები,
ჩრდილები სველ ქვებზე წვებიან,
ზის ნიმფა, ცივ სივრცეს გაჰყურებს,
თვალები ეჭვების ჭებია
და გული, თითქოს რომ საგულეს
ჩაუდგეს, სიბნელით შემკრთალი,
და როგორც დაკარგულ საყურეს
ის გოგო, თოვლივით ფერმკრთალი,
დაეძებს კენჭებს და სინათლეს...
* * *
ჰაერში ფრიალებს ქაღალდის
ფერადი ნაკუწები,
დაუგველ ქუჩებში სურნელი
ჩაის და ჩილიმის,
ძახილი, რომ მოგვდევს,
მე მესმის, როგორც
- მობრძანდით ჭირიმე!
მზე ჩადის და დარდი მძაფრდება,
როდესაც მზე ჩადის.
ათასი ალმაცრი თვალით იყურება
დედოფალი კლეოპატრა,
ყველაზე გულგრილი დედოფალი -
ასე ჩანს კედლებიდან,
ნეტა ვის ანაღვლებს სად წაყიალდება
ღმერთი გაფატრული,
ვის სცხელა, ხელები უქნიოს
უაფრო ხომალდებს.
ღამე ვარდისა
და ღამე მშვიდობისა ,
უდაბნოს ქარებო,
ნილოსის მდინარე მის შვილებს
ყოველთვის იბრუნებს,
მაღალი არაბი,
ტულუზას კოშკივით მაღალი,
ლაქლაქით აბრუებს
ბრინჯივით დაბნეულ ტურისტებს,
ცალ თვალში სიკეთის,
მეორეში ტყუილის ციმციმით.
მოხუცი მათხოვარი,
მგონია, იბრალებს მათხოვრობას,
მგონია, დამტვერილ ფრთებს მალავს
ეგვიპტურ ტილოში,
ისეთი არაფერი,
უბრალოდ, ბავშვები ტირიან
და დარდი მძაფრდება,
როდესაც ტირიან ბავშვები.
