პოეზია

ხათუნა როგავა – ლექსები

 მწვანე პოეზია
***
ყვითელი ფერი შეეჩვია დაძენძილ დღეებს. 
თოვლიც გაყვითლდა- არმოსული,
 ხმებმაც იმატა. 
ორსული მთვარის სიმარტოვე სწვდება განიმედს. 
ინატრე რამე. 
ჩააწურე თვალებს სიბლანტე თაფლის- 
შველისო კატარაქტას. 
კატამ რაღა ქნას 
თუ აბალახე?! 
(ვეღარ მშველის კატაბალახაც). 
ეშველოს იქნებ 
უძილობის ყვითელ ეშელონს. 
იფიქრე ყვითლად, 
ყვითლად წერე, 
იყვითლ- იყვინთე 
უვარსკვლავებო
 ცის ტალღებში, 
მოვა, ალბათ დრო 
ეჭვიც რომ ბრაზით ფეხს დაჰკრავს და 
გადაგიფიქრებს. 
მაგრამ ჯერ ისევ ფერმკრთალდები. 
შიშობ, ცაიტნოტს 
სადღაც აქვე აქვს, აღსაყდრებულს, 
უვადო ბინა. 
ერთ ფანჯარაში ერთი შუქი ერთხელ აინთო 
და ისიც ჩაქრა. 
ჩააქრეს 
ან ჩაექრობინა.


***
ის, ვინც მომიკვდა, 
დაბადებამდეც ჩემში სახლობდა. 
მაშინაც მკვდარი ერქვა, 
მაგრამ რაღაცა დროით მარილს ჰყავდა მიბარებული. 
იყო ფიქრივით გამჭვირვალე და მსუბუქი, 
მაგრამ ტვირთმძიმე.
 ყველას ზაფრა და სპლინი ყელზე შემოგრეხოდა . 
ვერ ერეოდა. 
გასაოცარი ის იყო, რომ გზადაგზა კიდევ იმატებდა, 
უფრო იმ სულებს, რომელთაც ქვეყნად აღარავინ ჰყავდა მშველელი. 
უხმოდ, 
უსიტყვოდ კლავდა დროს და მლაშე კრისტალებთან ლოდადქცევის ტრაქტატს დებდა, 
როცა ვაიძულე, მოესმინა. 
მხოლოდ იმიტომ დამთანხმდა, 
რომ გზიდან ჩამოვეშორებინე. 
ვსაუბრობდით და 
მის ხმას ზღვის ტალღების ექო ერთვოდა. 
სუნიც ზღვის იდგა- 
მოლუსკების და 
მედუზების სხეულგამოვლით ამძაღებული. 
გაკვირვებას გადაჩვეული არაფერს ვიმჩნევდი. 
მერე თვითონ გამანდო, რომ წყალში იყო ფესვებგადგმული და საკუთარ მკვდრებს ცოცხლად ინახავდა. 
არ ვიცოდი, რას ნიშნავდა მკვდრის ცოცხლად შენახვა და 
თვითონვე ამიხსნა, რომ 
დანარჩენ სამ სტიქიას არ სცნობდა. 
რომ მხოლოდ მასში იყო სიცოცხლე. 
რომ გარდაცვლილებიც ზუსტად მასავით ფიქრობდნენ. უკვდებოდნენ მიწას, 
ჰაერს, 
ცეცხლს და წყალში სახლდებოდნენ, 
მის მლაშე ფესვებზე 
შენდებოდა მათი ,,შინ". 
ათასში ერთხელ დედამიწელობასაც ისიზმრებდა. 
ყოველი სიზმარი კვდომას უფრო აახლოებდა. 
ყოველი სიზმრის შემდეგ მარილს აღარ შეეძლო ხრწნის შეჩერება. 
ყველაფერმობეზრებული, ჯიუტად მივდიოდი მასთან, 
გამოვიხმობდი სამად სამი სიტყვით და სანამ გამოსცურავდა, 
მტკივან მხრებს ვამზადებდი სიმძიმისგან გასათავისუფლებლად. 
მოდიოდა და ყოველ ჯერზე ვამჩნევდი, 
როგორ მძიმედ მოაპობდა წყალს 
ქვამარილის მზერადაბზარული სვეტი. 
მოდიოდა და ვხვდებოდი, 
ერთხელაც, ვეღარ მიშველიდა. 
მთადქცეულ ლოდებს მხოლოდ ექო ეადვილებათ.




მწყვდევაი  საკვირველი


დედამიწაში გამომწყვდეული ქვეყნები.
ქვეყნებში გამომწყვდეული ქალაქები.
ქალაქებში გამომწყვდეული სახლები.
სახლებში გამომწყვდეული ოთახები.
ოთახებში გამომწყვდეული ადამიანები.
ადამიანებში გამომწყვდეული ფიქრები.
ფიქრებში გამომწყვდეული ადამიანები.
ადამიანებში გამომწყვდეული ფიქრები.
ფიქრებში გამომწყვდეული ოთახები.
ოთახებში გამომწყვდეული სახლები.
სახლებში გამომწყვდეული ქალაქები.
ქალაქებში გამომწყვდეული ქვეყნები.
ქვეყნებში გამომწყვდეული დედამიწა.


საქვიშისსაათო საკითხავიდამ


***
„ფული მჭირდება. დედას მინდა დავეხმარო". 
/ მეტროში გაგონილი/ 
მე დედა არ მყავს, რომ დავეხმარო. 
არის და არ მყავს.
  ***
 
როგორც იქნა, ჩავწვდი შენი მდუმარების მიზეზს:
ცხრილით წყლის ზიდვამ დაგიხეთქა ხელისგულები,
საზღაპრეთში ბორიალმა წაგიშალა ზღვარი
რეალურსა და ირეალურს შორის
და როცა თვალებიდან ამოცურებული მლაშე,
პირბასრი აისბერგის მყიფე სხეული
სალტედ შეიგრძნეს ქუთუთოებმა,
ასფიქსიისგან თავდასაღწევად
ყველაზე ძვირფასის დათმობითღა შეძელი
მათი უკანვე ჩაბრუნება.
 
მერე გულის რომელიღაც თაროზე საცოდავად მივიწყებული,
დანამცეცებული სიყვარული
ფრთხილად მოახვეტინე ცვილისფერ თითებს,
დანანებით გაატანე წყლის ჭავლს
და მოგონებების მტვრის კორიანტელს
 ხელახლა რომ არ შეეჩურთე წარსულის ნაპრალებში,
ყველა გამჭოლი ჭრილობა გულდაგულ გაანიავე და
ამოაგვირისტე.
უნებართვოდ შემოხეტებულ ლურჯ ფრინველსაც
დაუნანებლად ამოაკენკინე მუჭიდან
სინანულის ბოლო მარცვლები.
 
არ დამიჯერებ, მაგრამ მაინც გეტყვი:
დროებითია ეს მოწყენა,
რა ვუყოთ, თუ წარამარა შეგახსენებს
შენს სიმცირეს სხვათა ყინჩი ლანდების გვერდით.
მალე დათბება.
უკანასკნელად აყვავდები
და გათენდება.
 
 
 
***
 
ერთ დღესაც, მოულოდნელად აღმოაჩენ,
რომ ყველაფერი ფერშეცვლილია შენ გარშემო:
რომ დღეებს ცის სარკეში ჩახედვისას
ჩალურჯებული უპეები ისე აღარ ზარავთ,
როგორც უწინ,
რომ ჰაერი მხოლოდ ულუფებად მოგეწოდება
და ისიც დასწრებაზეა,
რადგან შეიძლება სულაც ორი ულუფა ინდომოს
ვიღაც გამვლელმა,
შენ კი ვერ შეეწინააღმდეგო.
რომ წვიმა ისევ იმ სახელით მოდის დედამიწაზე,
მაგრამ შენთვის ისე ლაღად ვეღარასდროს იწვიმებს,
როგორც ერთ დროს,
როცა დღეს დღე ერქვა,
მეგობარს- მეგობარი,
ერთგულებასაც ლაქები არ უჭრელებდა სამოსს.
შემოიხედავს შენს სამყაროში ვიღაც თევზის თვალებით და
უფერული წინათგრძნობით,
გულისზიდვამდე მოტკბო სურნელს შემოიყოლებს
და
უხერხული ამოჩემებით,
რატომღაც
ნაცნობ სახელს არქმევს ფიქრს,
რომლისთვისაც ვერასდროს იცლის,
დროს,
რომლის მიღმა ყველაფერია, გარდა დროისა.
ახალ როლს ირგებს.
შენ გაუღიმებ,
როგორც დაბნეულ, საყვარელ ობოლს,
ხელს ჰკიდებ ხელში,
შარაზე გაგყავს და მიუთითებ,
სად უნდა დადგეს,
რომ არ ემსხვერპლოს წანწალა ორპირს,
ან სულაც ვიღაც უცნობ მოგზაურს არ გაჰყვეს უკან,
რადგან ყველა,
ვინც კი გზად ხვდება,
სანდო არაა.
მერე შენს მდუმარ კელიაში
დაბრუნებული,
ცისფერი ფინჯნით სვამ ჟოლოს ჩაის,
სარკმელში უცქერ ღრუბლის ფთილებს,
არარსებული კონტურების ძიებაში
მზერადაღლილი
და თანახმა ხარ,
მათი ხვედრი გაიზიარო.
 
 
 
 
 
***
 
 
და როცა მზეა ჩამოსული ციდან, რომ მიწას
კვლავ გადაევლოს ნარინჯისფერ, მბზინავ მინანქრად,
შენ დუმილს ირჩევ და ღამისფერ დალალებს გიწნავს
ტკივილი, ბნელში ნამარხულევ სულს რომ გიფატრავს.
 
მირკანსაც უხმოდ დააზრება იმედის კვირტი,
არ გაწვიმდება. ეს ქარებიც რას არ ყვებიან...
ახლა დრო ისევ გზაარეულ ნაბიჯებს ითვლის,
რაც არ იცვლება- უშენობის ამინდებია.
 
 
***
 
 
გვერდზე გახედვის არმსურველი,
ვერასდროს გაიგებ, რა ხდება
ბაოს მიბუნდოვნებულ სინოტივეში,
სადაც ერთიმეორის მიჯრით მარცხდებიან
არაფრის გამო სიკვდილმისჯილი სიტყვები.
 
მათ ჯერ კიდევ დაბადებამდე დაადეს ტაბუ.
შეურჩიეს თალხი სამოსი
და ცხრილით აზიდვინეს მყაყე წყალი
ჭაობშესმული უნაყოფო ლელქაშებიდან.
 
მადლის მკეთებელს არავინ ჰგავდა–
,,ქვა ვერ ვნახეთო მის დასადებად
და ის სიკეთე რა სიკეთეა,
წინ თუ არ დაგვხვდა?!''– იყო პასუხი.
 
ვერც შენ შეჰბედე ბედის ბორბალს შეპაექრება.
მხოლოდ ერთ ჯერზე გაუთიე ღამე შიშნარევ
და სუნთქვაშეკრულ უმზეო სიტყვებს.
და ჩაიმუხლე.
 
ვერაფერს გეტყვი სანუგეშოს.
აქ ისევ ცივა.
 
სიას ადგენენ უცნობები
წინაპრების ნაკვალევებით,
აბურდული და დამტვერილი ძველი ფიქრებით,
უნებლიე–ნებსითი ხმებით
და ნაბიჯებით,
არც კი რომ გვახსოვს,
ან კი საიდან...
 
ცივ ნიჟარასაც ისევ აწვიმს, მაგრამ ვერ ვხვდები
რად შევეკედლე მის სიმარტოვეს.
განა რა მრჯიდა?!
 
აქ ხომ საკნებიც ვერ მზეურდება.
ვერ ნიავდება ის ტკივილი და უმწეობა,
რაც მას აწუხებს და ვერას შველის.
 
 
***
 
 
ზოგჯერ ძალიან მალე დგება ფინალური სიჩუმე,
სიჩუმე, რომელსაც სიკვდილის სუნთქვა ახლავს.
 
გრძნობ, რომ სათქმელს მიღმა
ბევრი გათოშილი,
გვამადქცეული პერსონაჟის დუმილი ყარს.
 
შიშნარევი სიფრთხილით ლამობ წარსულში გადანაცვლებას,
მონატრებულ სიმშვიდეში,
სიფერადეში მიყუჩებას,
მაგრამ მხოლოდ ამასღა ახერხებ-
სუიციდშეყრილი სიჯიუტით,
თვითონვე რაზავ
შენთვის ღიად დატოვებულ ჭიშკარს,
ადგილს,
სადაც დასტიგმატებულ ჰაერს
მუქთად არიგებენ.
 
ბარათები აღარაფერს იწერებიან.
 
ბზარებს მაინც ვერაფერი ამოქოლავს.
 
სული ყველაზე მსხვრევადი ,,მატერიაა.“
 
 
***
 
 
იმ წერილებიდან
წარსულში რომ თვლემენ,
ორს შერჩა სურნელი
ალუბლის ყვავილის
და შენი თითების-
(ახლოა ,,ხანამი'').
 
მე ოთახს ორ ფერში
ვრთავ, თეთრ-ვარდისფერი
ფაფუკი ფთილებით-
ვაკაგი- სამასთვის!
თუმც ვიცი-
ამაოდ!
ამაოდ!
ამაოდ!
 
დღეს, მიბურუსებულ
სივრცეში უშენო
ჰქვია ჩემს სამყოფელს,
(ხარ ქირისიტოსთან!)
მე ისევ შეშლამდე
მძაგს მიწის გალია-
 
შიშისფერ კიმონოს
რომ მაცმევს მუქარით
ხერხემალდალეწილს,
თან საგულდაგულოდ,
ყულფად რომ მიმზადებს
სველ პუერარიას.
 
 
 
 
2015  წლის 13 ივნისის წვიმას
 
 
 
შემეშინდება იმ დღის შემდეგ
შენს სიყვარულზე საუბრის თუ სხვისთვის განდობის.
რატომ მეგონე უმწეო და უმისამართო?
ზეცის ფაკირი– საოცარი როლებით... მზერით.
ჩემსავით ჩუმი.
ფეხაკრეფით ხეტიალში
ძლიერ დაღლილი.
სულ მეგონა, რომ
ცის რუხ ხუნდებს გამოპარული
დაეძებდი თავშესაფარს მიწის გრუნტებში.
ადამიანთა სახეზე.
მხრებზე.
მეგონა, რომ
იმათთვის წვიმდი,
ვინც მარტოა მთელ  სამყაროში.
რომ შენს ლაციცში
დაღლილები სულს იბრუნებდნენ.
მეც მომატყუეს შენმა მშვიდმა საგალობლებმა.
პარტიტურებად რომ გელაგა
და წამიერად რეკვიემად შეასხი ხორცი.
მოყვასის ცოლიც გაიყოლე.
საცხოვრისიც.
შვილებიც.
მიწაც.
და არც კი შეგრცხვა.
თავის მართლებაც არ გიცდია.
მერეც მოხვედი.
მე აღარასდროს მოგიხმობ ისე,
როგორც მჩვეოდა.
შენ არ გაბრკოლებს,
ალბათ, მკვლელის დამღის ტარება.
და არც მე– ის, რომ
აღარასდროს ვახსენებ წვიმას,
როგორც ერთადერთ მესაიდუმლეს.
სულის მეგობარს.
ახლა ჩვენ–ჩვენი გზებით ვივლით.
დასასრულამდე.
ერთურთის ღალატს იძულებით შეჩვეულები.
 
 
 
***
 
 
გეჩვენება, რომ სამყაროში მხოლოდ შენ სახლობ
და გეშინია... თუმცა შიში არ ცვლის არაფერს,
ვერსად პოულობ სიტყვას, კედელს, ხეს- ახლომახლო,
რომ მიეყრდნო და შენს ცხედარზე აიაღმართო.
 
მერე  ბედავ და შავ-თეთრ ფიქრებს მზისკენ ახედებ,
მზე ქვია, თორემ რაღა მზეა- რვალის ბორჯღალი.
მღამიობებმა სათავისოდ ზეცაც გახედნეს,
ასე რომ გრიყავს, ხან გკორტნის და ხანაც მოგჩხავის.
 
და ეს სიცხადე, უმოწყალოდ რომ გაწევს მხრებზე,
დაჩრჩილულ ჰაერს მალვით გაწვდის, ბოლო ბაქნამდე.
და იმას, რაც სულს აცოცხლებდა, უკვე არ ეძებ
სიზმრებშიაც კი... კვდები, მაგრამ აღარ გადარდებს.
 
 
 
***
 
 
 
მე ვერასდროს ვტოვებ
ბნელ, უკარფანჯრო ,,თავშესაფრებს'',
რომელთა ჭერსაც
ხელთუქმნელი ნათლის ციაგი
უკრთობს სიმშვიდეს.
ვერ ვტოვებ დარდში შესახლებულ
სიზმარს შეწყვეტილ და ფერგაცრეცილ
თამამ სამხილებს.
ვერ ვტოვებ თვალებს,
რომელთა სიღრმე და სიმძაფრე
ოკეანისას (უკვე)
ბევრად აღემატება.
ვერ გტოვებ,
რადგან არაფერი ისე არ მზარავს,
როგორც შეშლილი სახლის ზუზუნი
დამეწყრილ ველზე,
ქარი ავად რომ
დაუმჭლევებს
ნაფერებ კედლებს.
და ვრჩები ასე,
უილაჯო დარაჯად თუ
კეთილ აჩრდილად,
დარღვეულ ლოცვებს რომ გიახლებს
თეთრ ღამეებში
მხოლოდ იმისთვის,
რომ შენს დაღლილ და დაჩრჩილულ
სიმარტოვეს
შემოალამბოს.
სულში რომ დაგთბეს,
მხოლოდ ეს...
და
სხვა არაფერი.
 
 
 
***
 
 
 
ახლა ხომ უკვე საბოლოოდ დაასკვენი, რომ
რაც მანამდე იყო, არც ყოფილა და
არც იქნებოდა არასდროს, რადგან
დასაბამსა და დასასრულს სხვა არაფერი აერთიანებს,
გარდა ცარიელი ვაკუუმისა,
მათ შორის მხრჩოლავ სევდად რომ გაშოტილა.
მანამდე კი...
მანამდე იყო გზა, საბედისწერო.
იყვნენ ნეტარსახიანი და სველღიმილიანი ანგელოზები,
რომელთა ფრთების შრიალი
უმალ ამშვიდებდა აფორიაქებულ სულს
და რატომღაც გეგონა,
რომ უცნობი კალიგრაფის მიერ დაწერილი
ყველა წაუკითხავი ბარათი
საგალობლად ქარაგმდებოდა ცის იმ ნაგლეჯზე,
რომელსაც შენთან ერთად მისი მზერაც
მიადევნებდა თვალ–ყურს.
არაფერია უნდობლობაზე დიდი სასჯელი.
ყველაზე დიდი ტკივილიც აქედან მოდის–
შენ ზუსტად ისევე ცარიელდები,
ზუსტად ისევე ,,ივსები'' მტვრით და ბალღამით,
როგორც ის ძველი, ანტიკვარული ხილის ლარნაკი
შუააზიური ორნამენტებით,
ოდესღაც თავმომწონედ რომ ყელყელაობდა სტუმრების თვალწინ,
ახლა კი მხოლოდ საქსოვ ძაფებს და ჩხირებს ინახავს...
დასკვნა საბრალდებოა და შენ მისი შეცვლა არ შეგიძლია.
თუკი რამ ძალგიძს,
ეს სიჩუმის ქადაგებაა შენსავ ციხეში,
მარტოსულმა რომ ააშენე ძვლებით და სისხლით.
და როცა სიკვდილს დააპირებ
სხვათა კარნახით,
ნუ დაივიწყებ მათ სახეზე დაფენილ ღიმილს
და დიდ მოლოდინს შენი გაქრობის.
შენ მათ იმედებს ვერც ერთ რანგში ვერ ამართლებდი.
შენ არ შეგეძლო მათ დაკრულზე ცეკვა– თამაში.
 
 
 
***
 
 
 
უცნაურობა არ ნიშნავს სიკარგეს.
არც სიკარგე- უცნაურობას.
არადა, უცნაურად კარგია ზოგჯერ სამყარო.
მაგრამ მხოლოდ ზოგჯერ.
გზის დასაწყისში.
ახალი სიტყვის დაბადებისას.
და განსაკუთრებით მაშინ, როცა ეს სიტყვა ან შენგანაა, ან შენივე აღმოჩენილია.
თან დარწმუნებული ხარ, რომ იცი მისი ყოველი ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვა.
ფერი.
მაჯისცემა.
ტკივილი და სიხარული.
მერე ცვდებიან გზები.
დამტვერილი ლანჩებიდან შემოსეული
რუხი მხუთავი ნაწილაკები სასუნთქისაკენ ავად მოიმუქრებიან.
ფერი უხუნდებათ სიტყვებსაც.
გაცვეთილი გზებიდან საბოლოოდ აღარაფერი რჩება.
ტრამალდება ოდესღაც მაიმედებელი სიცოცხლის ოაზისი.
მირაჟთა არსებობა უკვე ცრემლებამდე სასაცილოა.
სიცარიელე სულში სხვა რა უნდა იყოს, თუ არა რეკვიემი ცოცხალთათვის?!
იობის მოთმინებით აყურადებ მის ბემოლურ ჟღერადობას
და სპლინში გაზავებული ჩურჩულით კითხულობ სამადლობელ ლოცვას.
ღიმილით გიქცევს გვერდს
ასე უცნაურად მისტერიული სამყაროს
შეშლილი ბოლო მობინადრე.