გასაღები
დამეკარგა ლექსის გასაღები
და ლექსს, როგორც აუღებელ ციხე-სიმაგრეს,
ირგვლივ ვურბენ და ამაოდ ვცდილობ,
შესასვლელი მოვუნახო.
გონებას ნისლის ბოქლომი ადევს,
ჩაკეტილია და წყვდიადში გამოხვეული.
დამეკარგა ლექსის გასაღები.
სიტყვები აღარ ჰგვანან ჯარისკაცებს,
რომლებიც სიცოცხლისთვის იბრძვიან და
ბრძოლის ველზე – დაწერილ ფურცელზე
ყიჟინით გადარბიან.
სული ამევსო მკვდარი სიტყვებით
და დაემგვანა საძმო სასაფლაოს.
დამეკარგა ლექსის გასაღები.
ვეღარ შევდივარ ლექსში, როგორც
აუღებელ ციხე-სიმაგრეში.
განელდა ლექსის კოცონი და ისე შემცივდა,
თითქოს არასდროს არ მენახოს ცეცხლი, ანდა – მზე.
ვეღარ შევდივარ ლექსში, როგორც შინ
და ვჩურჩულებ: “სეზამ, გაიღე!”
ალვის ხე
მე ვერ გავხდი ოჯახის დედაბოძი,
მე ვარ ალვის ხე,
რომელმაც ჭერი აანგრია და მიისწრაფვის ზეცისაკენ
შეუზღუდავი თავისუფლებით.
ფესვები მიდგას წინაპართა საფლავებში,
კენწეროთი კი მზის გაღმა ვაღწევ
და ჩემი ტანი სავსეა მზით და
მდუღარე სისხლით.
მე ვიდგები ცისა და მიწის შემაერთავად,
სანამ არ მოვა შურიანი და ბოროტი ვინმე
და არ დამჩეხავს ცულით
შეშად გადასაქცევად,
რომ გაათბოს ცოლი და შვილი.
მას არაფერი გაეგება ციურ ამბების
და მისი ჭერი დაბალია და
სახურავზე მზე არ ჯდება,
რადგან ეშინია, რომ ავმა კაცმა არ დაიჭიროს
და არ მოკლას, როგორც ფასკუნჯი
მშიერ ოჯახის გამოსაკვებად.
მე ვერ გავხდი ოჯახის დედაბოძი,
მე ვარ ალვის ხე, ქალად ქცეული,
და თუ მომჭრიან, ოქროს შიბი წავა ცისაკენ
და ღმერთი იტყვის : "მომიკლეს შვილი”.
ჩემი ქარი
ჩემია ჩუმი ქარი,
ჩემს გულში რომ იბადება
და უსიტყვო სიმღერად გადმოხეთქავს,
ამათრთოლებს, როგორც ნორჩ ფოთოლს,
რომელსაც წინ მთელი გაზაფხული, ზაფხული და შემოდგომა აქვს.
ჩემშია ჩუმი ზღვა, ჩემს გულში რომ იბადება,
რომელიც ცრემლებად გადმოხეთქავს ჩემგან
და მე შევცურავ სიმღარაში, როგორც ზღვაში
და ზღვის მიღმა მელოდება უდაბური ნაპირი უდაბნოსი,
სადაც ქვიშის ნამცეცები გაქვავებული ცრემლებივით ყრია.
ჩემშია ჩუმი მზე,
ჩემს გულში რომ იბადება
და ჩემგან გადმოხეთქავს ყოველ დილით,
ხან ღრუბლებს გაღმა და ხან გამოღმა
და ღამღამობით ჩემში იბუდებს,
ჩემში იძინებს, რომ დილაობით ახალი ძალით
მოაწყდეს თვალებს.
ჩემშია ჩემი, ჩუმი ქარი,
ჩემი უსიტყვო სიმღერა და
მენდელსონის მელოდიებს აღვიძებს ჩემში,
როგორც ბავშვობას, მუსიკის სკოლას, ტოლებთან თამაშს,
როგორც ცხოვრების რეპეტიციას…
და ვლაპარაკობ ქარის ენაზე,
რომ მუნჯ ქალაქში არ დავიკარგო
და არ დავმუნჯდე.
შაკიკი
როცა შაკიკის ჟანგისფერი საცეცები
თავზე დიადემასავით შემომეხვევიან
და ბროწეულის ყვავილებივით გაიშლებიან,
მე ვიხედები სარკეში –
მინდა, დავინახო ჩემი ტკივილი,
ხელით შევეხო და მოვიგლიჯო.
შაკიკის ფესვები ჩემი ტვინით და სისხლით საზრდოობენ
და ჩემი თვალებიდან ტკივილი მოჟონავს,
როგორც გაბზარული ფუჟერებიდან – შამპანური.
მე ვარ მთვრალი, მთვრალი ტკივილით.
ზოგჯერ შაკიკი დამასვენებს და აღარ მიტევს.
შეტევასა და შეტევას შორის გონს მოვეგები,
თვალში გამოვიხედავ
და ბუტბუტით ვკითხულობ ლექსებს – შელოცვებს,
რომელთაც, ჩემი რწმენით, უნდა მიშველონ.
მშველიან კიდევაც.
შაკიკს შელოცვისა ეშინია და წყნარდება,
მაგრამ როგორც კი გავჩუმდები,
ახალი ძალით შემომიტევს და თვალს მიბნელებს.
შაკიკის ჟანგისფერი საცეცები მეხვევიან მტკივან თავზე
და ჟანგისფერი მეჩვენება მთელი სამყარო.
თუ მიშველის, ლექსი მიშველის – ლექსად შელოცვა,
რომელიც შაკიკთან ერთად გადმომეცა მემკვიდრეობით.
***
როცა ლექსებს ვწერ,
ვწერ საგარეო და საშინაო ლექსებს,
საშინაო ლექსები – ჩემთვის,
საგარეო ლექსები – სხვებისთვის,
და ჰგავს საგარეო ლექსები
სამეჯლისოდ მორთულ ბრილიანტებიან ქალბატონებს,
ხოლო საშინაო ლექსები – ქალებს,
რომლებიც სატრფოსთან ერთად დასაწოლად ემზადებიან
და სამკაულები მოუხსნიათ.
რითმა საგარეო ლექსების სამკაულია,
ხოლო საშინაო ლექსები
ჰგვანან ადიდებულ მდინარეებს გაზაფხულზე,
ყველა ჯებირს რომ ანგრევენ
და ქუხილით მოედინებიან სიტყვები,
როგორც ტალღები
და ეს მდინარეები გულიდან მოდის,
წყლით არა, ცარიელი სისხლითაა სავსე.
საგარეო ლექსები სასახელოა,
ხოლო საშინაო ლექსები ისეთ სიყვარულს გამოხატავს,
სახელზე მაღლა რომ დგას
და მე ვდგავარ საშინაო და
საგარეო ლექსებს შორის,
როგორც წყალგამყოფი
და ორივე ისე მიყვარს,
როგორც დედას - ურჩი და მორჩილი ორი შვილი.
***
ცივი ცეცხლი და ცხელი ყინული მერგო
ამ ცხოვრებაში
და იმ ცხოვრებაში რა მერგება, არ ვიცი,
როდემდე გაგრძელდება ჩემი წამება.
აყვავებული უდაბნო და აუყვავებელი ბაღი მერგო
ამ ცხოვრებაში
და იმ ცხოვრებაში რა მერგება, არ ვიცი,
თუ აყვავდება სული ჩემი.
სიძულვილიანი სიყვარული და სიყვარულიანი სიძულვილი
მერგო ამ ცხოვრებაში
და იმ ცხოვრებაში რა მერგება, არ ვიცი,
თუ გამიმართლებს სიყვარულში.
ჩამქრალი მზე და ანთებული დედამიწა მერგო
ამ ცხოვრებაში
და იმ ცხოვრებაში რა მერგება, არ ვიცი,
თუ ვიქნები ნათელში.
ახდენილი ზღაპრები და აუხდენელი ნატვრები მერგო
ამ ცხოვრებაში
და იმ ცხოვრებაში რა მერგება, არ ვიცი,
თუნდაც ერთი ნატვრა მაინც შემისრულდება?
ხანმოკლე სიცოცხლე და ხანგრძლივი სიკვდილი მერგო ამ ცხოვრებაში
და იმ ცხოვრებაში რა მერგება, არ ვიცი,
დაუსრულებელ ცხოვრებას თუ შევუერთდები.
ცივი ცეცხლი და ცხელი ყინული მერგო ამ ცხოვრებაში
და ადიდებული მდინარე მიმატივტივებს გაღმა და წაღმა.
რა მელის, ვერ გამიგია –
ვიცოდი და დამავიწყდა.
ციკლიდან “წერილები მაკოტოს”
(პანტომიმური ნოველა ლექსად)
ირგვლივ ყრუ კედლებია
და მე ამაოდ ვეხლები კედლებს,
არ შემიძლია თავის დაღწევა
და როგორც ტყის თავისუფალი ჩიტი,
ტყვეობაში სულს ვღაფავ და ველოდები,
როდის გაიღება ამ საშინელი გალიის კარი.
ვერ ვეგუები კელდებში ყოფნას,
ერთი კედლიდან მეორეს ვაწყდები,
მაგრამ კედლები არ ინგრევიან.
თუმცა ირყევიან.
ნეტავ როდის გადავლახავ ამ მაღალ კედლებს,
სახურავად რომ სავსე მთვარე აქვთ.
ვინ გადააგორებს მთვარის ლოდს,
როგორც გმირმა როსტომმა
გადააგორა ლოდი ბეჟან გმირის ხაროდან?
არავის შეუძლია ჩემამდე მოღწევა,
არც მე შემიძლია შენამდე მოვაღწიო.
გზა გდია, როგორც აწყვეტილი ველური ცხენის საბელი და
ცხენივით ჭიხვინებს მზე ჩემს კედლებს შორის.
სად არის წიქარა, რომ ეს ცხრაკლიტული დაეწიოს!
მესმის ქუჩის ხმაური და მესმის, იგი როგორ მეძახის,
მე კი კედლებს ვაწყდები
და ვიცი, მხოლოდ შენ შეგიძლია გამათავისუფლო.
შენი ხელები კედლებს სინჯავენ გარედან
ნელა და ფრთხილად
და ვგრძნობ, როგორ მიახლოვდები.
დაო, დაო, აბიგაილ!
აჰა, მშვენიერი ხარ, დაო აბიგაილ,
აჰა, მშვენიერი ხარ,
მეფე დავითის გულის გამხარებელი.
ცარიელია ნაბალის სახლი უშენოდ,
როგორც ქარქაში უხმლოდ
და კალაპოტი უმდინაროდ.
აივსო დავითის სასახლე შენით,
როგორც ზღვა სავსეა მოქცევისას.
შენამდე ჰყავდა დავითს ორი სხვა ცოლი –
მელქოლი და აქინოამი,
მაგრამ შენსავით მას არავინ ჰყვარებია
და იყავი დედოფალი მისი გულისა,
თუმცა შეწყვეტილ სიმღერას ჰგავს
თქვენი სიყვარული.
აჰა, მშვენიერი ხარ, დაო აბიგაილ!
ყოველი სიკეთით შემკობილი
და ამდენი საუკუნის შემდეგ გესალმები –
ჰოი, რჩეულო დედათა შორის, მშვიდობა შენდა!
ვათავისუფლებ
ვათავისუფლებ ოთხ სტრიქონზე ჯვარცმულ რითმებს
და მარცვლებდათვლილ სიტყვებს ლექსში ვათავისუფლებ!
ვათავისუფლებ სიმღერაში დამწყვდეულ მტრედებს,
შეყვარებულებს, ბავშვებს, დედებს, მიცვალებულებს!
მხატვრის ფუნჯისგან ვათავისუფლებ ზღვის მორჩილ
ტალღას,
წელში მოხრილ ხეებს და ქარებს,
ნატურმორტებს, პორტრეტებს, ფრესკებს...
ჯოკონდას ღიმილს ვათავისუფლებ!
წუთებს, საათებს, დღეს და ღამეს,
დროს დროისაგან ვათავისუფლებ.
ფოტოსურათზე გაყინულ მზერას, ბაგეებს, ხელებს
ვათავისუფლებ.დაე, წავიდნენ ხალიჩიდან, გობელენიდან
თხები, ირმები, ყვავილები თავის ტყეებში
და თვითონ ტყესაც ვათავისუფლებ პეიზაჟის
ჩარჩოებიდან.
ვისაც ვუყვარვარ, ვისაც ვძულვარ და ვინც არ მიცნობს,
რაც კი მინახავს, რასაც ვნახავ და რასაც ვერა,
ვათავისუფლებ ყველაფერს, ყველას.
ვათავისუფლებ ვიოლინოს, საღებავს, ფანქარს,
სახლებს და ქუჩებს,
ყველა საგანს და არასაგანს ვათავისუფლებ!
ვათავისუფლებ დარაჯებს და არადარაჯებს
და მერე თვითონ თავისუფლებას ვათავისუფლებ!
* * * მახსოვს, არხეინად ვისხედით ღელის ნაპირზე
მახსოვს, არხეინად ვისხედით ღელის ნაპირზე
და ღელეში ფეხებს ვატყაპუნებდით.
მახსოვს, ვმღეროდით და ღელეც
არხეინად მიიმღეროდა.
ის ღელე თურმე აქერონის წყალი ყოფილა -
ვინც გატოპა, გაღმა დარჩა,
უკან აღარ დაბრუნებულა.
ვინც აქეთ დავრჩით,
ახლა ვწრიალებთ ღელის ნაპირას,
გაღმა გასულები გვენატრება,
მაგრამ გატოპვა ვერ გაგვიბედავს.
რა იცოდა ჩვენმა ბავშვობამ, ღელის პირას გატარებულმა,
რომ ის ღელე აქერონის წყალი იყო!
სადაც არ უნდა წავიდეთ,
იგი მუდამ დის ჩვენს ცხოვრებაში, ჩვენს ხსოვნაში
და სიკვდილის სუნი ასდის.
როგორც ბოინზე დასაკლავი ხარები,
ჩვენ ვტრიალებთ გამოღმა მხარეს, სიკვდილის შიშით შეპყრობილები
და ერთმანეთს ვეკვრით, ერთმანეთს ვებღაუჭებით.
ხან ვინ გამოგვაკლდება, ხან - ვინ.
მახსოვს, რა არხეინად ვისხედით ღელის ნაპირზე.
* * * საზამთრო გავჭერი და საზამთრომ წითლად გაიცინა
საზამთრო გავჭერი და საზამთრომ წითლად გაიცინა
და საზამთროს ნაჭერს თესლები მოკაშკაშე ვარსკვლავებს უგავდა
და ცა იყო გაჭრილი საზამთროსფერი.
მკვდრის მზე ჩადიოდა,
ცოცხალთა მზე ამოდიოდა.
ჩვენ ვისხედით ვერანდაზე და ჩვენს შორის
იყო საზამთრო მოცინარი.
ჩვენც ვიცინოდით და საზამთროს შევექცეოდით.
მერე სურათი გადავიღეთ
და სურათმა სამუდამოდ დაგვიმახსოვრა
ვერანდაზე საზამთროს ჭამის დროს.
თითქოსდა არაფერია საზამთროს ჭამა,
მაგრამ ხანდახან ჩვენს ბედნიერებასაც ბევრი არ უნდა,
ხანდახან ჩვენს სიცოცხლესაც ბევრი არ უნდა,
ხანდახან ჩვენ გვავიწყდება წუთისოფლის ვაი-ვუი
და ერთად ვსხედვართ, ჩვენს სიხარულს შევხარით,
ვუსხედვართ საზამთროს ირგვლივ, როგორც კოცონს,
რომელიც ელავს ცაზეც, ჩვენს სულებშიც და
ვიცინით და ვხარობთ და ვხარობთ.
