გიიომ აპოლინერი – ლექსები

წარმოვიდგინოთ, რომ ერთ დღეს აპოლინერი მირაბოს ხიდით  სენაზე გადადიოდა, იქვე სადღაც შეჩერდა, პარაპეტს დაეყრდნო და მდინარის ყურებამ გაიტაცა. ეს ადგილი პოეტს ძველ სიყვარულს, მხატვარ მარი ლორანსენთან ურთიერთობას ახსენებს და თითქოს მას ელაპარაკება: ,,ვიხსენებ ჩვენს სიყვარულს და რატომ უნდა მახსოვდეს ეს ბედნიერი დრო?  მართლაც რამდენი ტანჯვა გადამიტანია, თუმცა მაინც იმასთან შედარებით, რასაც ახლა განვიცდი, ეს ტანჯვა არ იყო განუწყვეტელი, მუდმივი,   სიხარული მოჰყვებოდა ხოლმე.“ მიედინება წყალი მარადიული მდინარებით და სენა მაინც სენად რჩება, უძრავად ერთ ადგილზე დგას ხიდიც. წყლის მდინარება სიმბოლოა ბევრი რამის დროში წარმავლობისა. სიყვარული გაილია, დამთავრდა, ,,არ დაბრუნდება“, მეორე მხრივ კი, მარადიულობის განცდაცაა, თვითონ პოეტი და  ,,მირაბოს ხიდია“ მისი განსახიერება. წარმავალისა და მარადიულის ურთიერთშეპირისპირება თუ თანაარსებობა გასდევს მთელ ლექსს. “მირაბოს ხიდი“, ერთი შეხედვით, ტრადიციული ლექსია თავისი სიმბოლიკით – სიყვარული,  წარმავალი დრო, თუმცა ეს უნივერსალური თემატიკაა და ლექსში შერწყმულია ახალ ფორმასთან, რიტმთან, რითმებთან, უფაქიზეს  ლირიზმთან და მუსიკალურობასთან, რაც ზოგადად აპოლინერის პოეზიისთვისაა დამახასიათებელი.

                                                                                                           მთარგმნელისგან

მთვარის ნათელი

მთვარე თაფლად იღვრება შეშლილია შლეგი
ღამეული ბაღნარი ეწაფება გზნებით
ვარსკვლავები ცის პირზე ფუტკრებია თითქოს
თაფლ-შუქისა ამოდ რომ ჩამოღვენთილიყო
სიტკბოება ზეციდან წვეთავს ნება-ნება
მთვარის სხივთა ლივლივით თითქოს თაფლი დნება
რა საამო განცდაა და რა იდუმალი
ზეციური ფუტკრების თითქოს მნესტრავს ალი
მაცდუნებელ სხივებით რომ ამივსო ხელი
და დაჰფინა გარემოს მთვარის თაფლისფერი.

Clair de Lune

Lune mellifluente aux lèvres des déments
Les vergers et les bourgs cette nuit sont gourmands
Les astres assez bien figurent les abeilles
De ce miel lumineux qui dégoutte des treilles
Car voici que tout doux et leur tombant du ciel
Chaque rayon de lune est un rayon de miel
Or caché je conçois la très douce aventure
J’ai peur du dard de feu de cette abeille Arcture
Qui posa dans mes mains des rayons décevants
Et prit son miel lunaire à la rose des vents

დამშვიდობება

ვკრიფე მანანის ღეროთა წყება
და შემოდგომაც გარდაიცვალა
ამ ქვეყნად აღარ შევხვდებით მეტად
დრო-ჟამს  მანანის სურნელი რჩება
გახსოვდეს გელი მუდამ და მარად

L’Adieu

J’ai cueilli ce brin de bruyère
L’automne est morte souviens-t’en
Nous ne nous verrons plus sur terre
Odeur du temps brin de bruyère
Et souviens-toi que je t’attends

ღამე რაინზე

თასში ალისფრად მოლიცლიცე ღვინო კამკამებს
შორიდან ისმის მენავეთა სიმღერა ნელი
შვიდი ფერია ვით იხილეს მთვარიან ღამეს
მწვანე დალალებს რომ იგრეხდნენ გრძლად ჩამოფენილს

იმღერეთ  გზნებით როკვითა და  ბზრიალ-ტრიალით
ყრუდღა  მესმოდეს მენავეთა დუდუნა ხმები
სულ ყველა ქერა ლამაზმანი თმამოფრიალე
 თვალმინაბული ყველა ქალი მომისვით გვერდით

მთვრალია მთვრალი რაინი და მიელტვის  ზვარიც
თრთოლვით  ირეკლავს ამ ღამეებს  ოქროთი მოცულს
კვლავ ისმის ჰანგი იდუმალი მიმქრალი  წყნარი
აბრუებს  ზაფხულს ფერიების გრძნეული ლოცვა

დაიმსხვრა თასი გაიფანტა ირგვლივ ხარხარით

Nuit rhénane

Mon verre est plein d’un vin trembleur comme une flamme
Écoutez la chanson lente d’un batelier
Qui raconte avoir vu sous la lune sept femmes
Tordre leurs cheveux verts et longs jusqu’à leurs pieds

Debout chantez plus haut en dansant une ronde
Que je n’entende plus le chant du batelier
Et mettez près de moi toutes les filles blondes
Au regard immobile aux nattes repliées

Le Rhin le Rhin est ivre où les vignes se mirent
Tout l’or des nuits tombe en tremblant s’y refléter
La voix chante toujours à en râle-mourir
Ces fées aux cheveux verts qui incantent l’été

Mon verre s’est brisé comme un éclat de rire

სნეული შემოდგომა

ხარ შემოდგომავ სნეული და წარმტაცი თვალთა
გარდაიცვლები როს გრიგალი გადუვლის ვარდთა
როცა ბაღნარებს
თოვლი დაფარავს

შემოდგომავ საბრალობელო
კვდები ქათქათში და სიუხვეში
თოვლისა და ხილის მწიფობის
ცის ტატნობზე
ლივლივებენ მიმინოები
ქვემოთ ჯუჯები და სადაფისთვალება ნიმფები წყლისა
რომ არ უწყიან მადლი ტრფობისა

შორს ტყის პირებზე გადაივლის
ბღავილი ირმის

ო მიყვარს მიყვარს შემოდგომის ხმათა ფინება
როს დაასკდება მიწას ხილი ხეს შერჩენილი
ტყეში ქარის აქვითინება
ყოველი ცრემლი ფოთოლ-ფოთოლ ჩამოღვენთილი

ფოთოლთა
გროვა
ვაგონთა
ქროლა
ცხოვრების
სრბოლა

Automne malade et adoré
Tu mourras quand l’ouragan soufflera dans les roseraies
Quand il aura neigé
Dans les vergers

Pauvre automne
Meurs en blancheur et en richesse
De neige et de fruits mûrs
Au fond du ciel
Des éperviers planent
Sur les nixes nicettes aux cheveux verts et naines
Qui n’ont jamais aimé

Aux lisières lointaines
Les cerfs ont bramé

Et que j’aime ô saison que j’aime tes rumeurs
Les fruits tombant sans qu’on les cueille
Le vent et la forêt qui pleurent
Toutes leurs larmes en automne feuille à feuille
Les feuilles
Qu’on foule
Un train
Qui roule
La vie
S’écoule

მირაბოს ხიდი

მირაბოს ხიდქვეშ მდინარებს სენა
და ტრფობა ჩვენი
უნდა მახსოვდეს დარდის  მოთმენა
რომ ტანჯვა უძღვის წინ ყოველ ლხენას.
 
      მწუხრი დგება და რეკავს საათი
      მე ვრჩები დრო კი გადის ტაატით

პირისპირ დავდგეთ ჩავკიდოთ ხელი
მკლავები ჩვენი
გადახიდული ქვეშ წყალთა დენა
ზვირთი დაღლილი მარადი მზერით

      მწუხრი დგება და რეკავს საათი
      მე ვრჩები დრო კი გადის ტაატით

და სიყვარული მიილტვის ქრება
ვით წყალის ჩქერი
ო რა მდორეა  ჩვენი ცხოვრება
მხოლოდ იმედი  გვექცევა შვებად

       მწუხრი დგება და რეკავს საათი
       მე ვრჩები დრო კი გადის ტაატით

რბიან დღეები კვირები თვენი
არ დაბრუნდება
დრო გარდასული და ტრფობა მწველი
მირაბოს ხიდ ქვეშ მიღელავს სენა

       მწუხრი დგება და რეკავს საათი
       მე ვრჩები დრო კი გადის ტაატით

Le pont Mirabeau

Sous le pont Mirabeau coule la Seine
           Et nos amours
     Faut-il qu’il m’en souvienne
La joie venait toujours après la peine

           Vienne la nuit sonne l’heure
           Les jours s’en vont je demeure

Les mains dans les mains restons face à face
           Tandis que sous
     Le pont de nos bras passe
Des éternels regards l’onde si lasse

           Vienne la nuit sonne l’heure
           Les jours s’en vont je demeure

L’amour s’en va comme cette eau courante
 L’amour s’en va
     Comme la vie est lente
Et comme l’Espérance est violente

           Vienne la nuit sonne l’heure
           Les jours s’en vont je demeure

Passent les jours et passent les semaines
           Ni temps passé
     Ni les amours reviennent
Sous le pont Mirabeau coule la Seine

           Vienne la nuit sonne l’heure
           Les jours s’en vont je demeure

ფრანგულიდან თარგმნა ქეთევან კოკოზაშვილმა